Administracja w budownictwie
Administracja publiczna zajmująca się budownictwem działa w dwóch obszarach:
- administracji architektoniczno – budowlanej
- nadzoru budowlanego
W układzie poziomym administracja publiczna w budownictwie wykonywana jest na szczeblach:
- powiatowym, odpowiednio przez: starostę i powiatowego inspektora nadzoru budowlanego – PINB
- wojewódzkim, odpowiednio przez: wojewodę i wojewodę przy pomocy wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego – WINB
- centralnym, przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego – GINB, łączącego w sobie funkcje organu administracji architektoniczno – budowlanej i nadzoru budowlanego.
Relacje miedzy organami
- Nadzór nad organami nadzoru budowlanego sprawują:
- nad powiatowym inspektorem nadzoru budowlanego:
- rada powiatu, która jest właściwa do rozpatrywania skarg na powiatowego inspektora nadzoru budowlanego – jako osoby będącej kierownikiem powiatowej inspekcji, natomiast jeżeli skarga dotyczy powiatowego inspektora, jako organu administracji publicznej, działającego w określonym postępowaniu administracyjnym, jak również obsługującego go powiatowego inspektoratu – właściwy jest wojewoda, przy pomocy WINB.
- wojewoda, przy pomocy wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego, który jako organ wyższego stopnia sprawuje nadzór nad właściwym poziomem merytorycznym prac PINB,
- starosta, będący zwierzchnikiem administracji zespolonej w powiecie oraz pełniący w stosunku do PINB funkcję pracodawcy w rozumieniu Kodeksu pracy.
- nad wojewódzkim inspektorem nadzoru budowlanego:
- Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego, który jako organ wyższego stopnia sprawuje nadzór nad właściwym poziomem merytorycznym prac WINB oraz nadzoruje jego działalność,
- wojewoda, będący zwierzchnikiem administracji zespolonej w województwie oraz pełniący w stosunku do WINB funkcję pracodawcy w rozumieniu Kodeksu pracy.
- Nadzór nad działalnością organów administracji architektoniczno – budowlanej sprawują:
- nad starostą
- wojewoda, jako organ wyższego stopnia w stosunku do starosty ,
Ponadto, wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego sprawuje kontrolę nad działalnością starosty wynikająca ze stosowania przepisów prawa budowlanego, badając prawidłowość postępowania administracyjnego oraz wydawanych w jego toku decyzji i postanowień
- nad wojewodą
- Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego sprawuje kontrolę nad jego działalnością wynikającą ze stosowania ustawy Prawo budowlane oraz właściwym poziomem merytorycznym prac w tym zakresie.
Nadzór budowlany jako administracja zespolona
Od dnia 1 stycznia 1999 r. nadzór budowlany funkcjonuje w ramach administracji zespolonej. Administracja zespolona na terenie województwa działa pod zwierzchnictwem wojewody. Zgodnie z obowiązującą zasadą decentralizacji kompetencji, wprowadzoną ustawą z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej – w związku z reformą ustrojową państwa (Dz. U. Nr 106, poz. 668 z późn. zm.), jak najwięcej kompetencji przypisano organom administracji znajdującym się na jak najniższym szczeblu – najbliżej obywatela. Skutkiem takiego ukształtowania organów nadzoru budowlanego jest to, że posiadają one swoje własne, nie zastrzeżone do właściwości innych organów, kompetencje. Kompetencje te mogą być realizowane jedynie przez te organy; nie mogą zostać przejęte przez organ wyższego stopnia. Dlatego też, jeśli jakieś zadanie jest ustawowo przypisane powiatowemu inspektorowi nadzoru budowlanego – tylko on jest władny je zrealizować. Skierowanie w takiej sprawie wniosku do WINB lub do GINB zawsze skutkować będzie przekazaniem go do właściwego PINB.
